Kościół św. Anny w Wilnie Church of Sts. Anne in Vilnius

Kościół św. Anny w Wilnie

Autorem artykułu jest Grażyna Hajdukiewicz

Kościół św. Anny znajduje się w malowniczym zakątku Wilna - stolicy Litwy, w pobliżu Wilenki,  jest to jedna z najpiękniejszych świątyń gotyckich Litwy.
Mówi się o niej „śpiewający kamień”, ponieważ zbudowana jest z 33 gatunków cegieł i ma piękną ażurowo - koronkową fasadę, na której budowniczy tej świątyni „napisał” nawet „litery”, gdyż gotycki łuk złożonych do modlitwy rąk często powtarzający się w wystroju zewnętrznym  możemy skojarzyć z literą A (św. Anna), a dwa połączone łuki stanowią M (św. Maria - córka św. Anny).
            To właśnie tę świątynię Napoleon chciał przenieść na dłoni do Paryża, chociaż rzeczywistość okazała się bardziej prozaiczna, podczas przemarszu wojsk francuskich przez Wilno w niej urządzono stajnie.
            Kościół zbudowano w końcu XV w. wg projektu  znanego architekta z Gdańska Michała Enkingera, jest to  fundacja wielkiego księcia litewskiego Aleksandra Jagiellończyka. Z zewnątrz ma wszystkie elementy charakterystyczne dla gotyku: strzelające wysoko w niebo trzy lekkie i eleganckie wieżyczki, ornament łukowy, duże boczne okna. Jedyna nietypowość polega na tym, że to jest świątynia bardzo nieduża, jednonawowa, z wyodrębnionym prezbiterium  (kościoły gotyckie były ogromne,w taki sposób pokazywały potęgę stwórcy).
            Budowlę w 1564 r. zniszczył pożar, strawił dach, stropy, wewnętrzne wyposażenie. Po odbudowie  wnętrze zostało otynkowane i pobielone, a sam kościół przekazano zakonnikom z pobliskiego klasztoru bernardynów. Kolejna przebudowa miała miejsce na początku XX w., dokonano jej pod kierownictwem architekta Józefa Piusa Dziekońskiego, wtedy wnętrze otrzymało wystrój neogotycki.
            Wewnątrz na uwagę zasługują dwa osiemnastowieczne obrazy: ”MB z Dzieciątkiem” i „św. Jan Nepomucyn”. Zachował się również nagrobek Jakuba i Anny Naporkowskich zmarłych podczas zarazy w 1625 r.
            Jedna z legend wileńskich mówi o tym, że budowę kościoła św. Anny rozpoczął mistrz Wojciech z Mińska, który miał córkę Marię i zięcia Jana. Po powrocie zza granicy, gdzie Jan się uczył sztuki budowlanej, zięć skrytykował teścia i powiedział, że teraz są inne tendencje w budownictwie. Mistrz Wojciech poczuł się obrażony i stwierdził, że skoro on nie potrafi, niech spróbuje zięć. Jan przystąpił do pracy i gdy świątynię zbudował, zaprosił żonę i Wojciecha obejrzeć ją. Mistrz z Mińska był zauroczony tym, co zobaczył, i rozumiał, że on na pewno nie potrafiłby stworzyć czegoś takiego. Do jego serca zakradła się ogromna zazdrość i kierując się nią Wojciech zrzucił Jana z rusztowań., który skonał u nóg stojącej niedaleko kościoła  żony.
Z prawej strony  świątyni widoczna jest neogotycka dzwonnica z drugiej połowy XIX w., zbudowana wg projektu rosyjskiego architekta Nikołaja Czagina, w niej się znajdują tzw. Schody Chrystusowe-marmurowe stopnie, w których za szkłem były relikwie św. Krzyża. Schody prowadzą do kaplicy Mitkiewiczów przed kościołem bernardynów i w dawnych czasach wierni wchodzili po nich na kolanach. W czasach Związku Radzieckiego nie były one dostępne dla ludzi, natomiast świątynia była czynna, msze dawniej  i teraz są odprawiane w języku litewskim.
            Kościół św. Anny znajduje się przy ul. Maironio, jest tu dość intensywny ruch i to stanowi ogromne niebezpieczeństwo dla zabytkowej budowli, ponieważ zaczynają pękać ściany.
Do wnętrza gotyckiej „perły” Wilna nie zawsze mogą trafić turyści, gdyż świątynia często bywa zamknięta,ale lubować się jej zewnętrzną krasą można zawsze,tylko trzeba być w mieście nad Wilią.
---
Grażyna Hajdukiewicz  www.wilno.name
Artykuł pochodzi z serwisu www.Artelis.pl



Church of Sts. Anne in VilniusThe author of this article is Grazyna HajdukiewiczChurch of Sts. Anna is situated in a picturesque corner of Vilnius - capital of Lithuania, near the Vilnia, this is one of the most beautiful Gothic churches of Lithuania.It has been said about her "singing stone" because it is composed of 33 species of bricks and has a beautiful openwork - lacy facade on which the builder of this temple, "he wrote," even "letters" as a Gothic arch made of hands in prayer is often repeated in external design we associate with the letter A (St. Anne), and two connecting arcs represent M (St. Mary - St. daughter. Anna).
            It was this temple Napoleon wanted to move the hand to Paris, although the reality was more prosaic, the French army during the march through Vilnius in the stables arranged.
            The church was built in the late fifteenth century, designed by renowned architect Michael Enkingera of Gdansk, this is the foundation of the Lithuanian Grand Duke Jagiello of Alexander. From the outside it has all the features of Gothic: shooting high into the sky and elegant three light towers, arched ornament, large side windows. The only uniqueness lies in the fact that this is a very small temple, nave, with a separate chancel (Gothic churches were huge, so show the power of the creator).
            The building was destroyed in 1564 fire destroyed the roof, ceilings, interior furnishings. After rebuilding the interior was plastered and whitewashed, and the church handed the monks from the nearby monastery of St. Bernard. Another reconstruction took place at the beginning of the twentieth century, it was made under the direction of architect Joseph Pius Dziekoński, then the neo-Gothic interior design has received.
            Inside, the attention should be paid two eighteenth-century paintings: "Lady of the Child" and "St. John Nepomucyn ". Well preserved tomb of James and Anna Naporkowskich died during the plague in 1625,
            One legend tells of Vilnius that the church building. Anna began to champion Wojciech from Minsk, who had a daughter Maria and son in law John. After returning from abroad, where John taught art in the building, son-in-law criticized and said that now there are other trends in construction. Master Wojciech felt offended and said that if he can not, let him try in-law. John proceeded to work and when the temple was built, he invited my wife and Wojciech watch it. Master of Minsk was enchanted by what he saw, and understood that he certainly would not be able to create something like this. Crept into his heart with jealousy and is guided by her Wojciech John threw the scaffolding., Who died at the feet of his wife standing near the church.On the right side of the temple is visible neo-Gothic bell tower of the second half of the nineteenth century, built by Russian architect Nikolai project Czagina, it contains the so-called. Christ-marble staircase steps, in which the relics were glass. Cross. Stairs leading to the chapel Mitkiewiczów front of the church and Bernardine old days when they entered the faithful on their knees. In Soviet times they were not available for humans, while the temple was open, masses in the past and are now celebrated in the Lithuanian language.
            Church of Sts. Anne's Street. Maironio, here is a fairly heavy traffic and it is a great danger to historic buildings because the walls start to crack.To the interior of a Gothic "pearls" of Vilnius can not always get tourists, because the temple is often locked, but delight in her outer Karst can always just have to be in town on Wilia.